Zaginiona wyspa Arnak Przywódcy ekspedycji - recenzja dodatku do gry wydawnictwa Rebel

Patrząc na okładkę Zaginionej wyspy Arnak (zwanej po prostu Arnakiem) zawsze zastanawiałem się kim jest ten uśmiechnięty facet przypominający Indianę Jonesa. Podobnie jak i jego żeński kompan. Teraz już wiem, przynajmniej połowicznie. Ten pan jest kapitanem, a ta pani - badaczką. Skąd to wiem? Ano dzięki dodatkowi noszącemu podtytuł: Przywódcy ekspedycji, który całkiem niedawno miał swoją premierę w Polsce.

Arnak okazał się wielkim sukcesem wydawniczym. Można przytoczyć tutaj kilka liczb. Oryginalnie gra została wydana przez Czech Games Edition a następnie znalazła aż 13 wydawców na całym świecie. Do tego wysokie 32 miejsce w prestiżowym rankingu BGG, mnóstwo wyróżnień i nagród w różnych konkursach organizowanych na całym świecie. Nic więc dziwnego, że czeski autorzy kryjący się pod pseudonimami Min i Elwen postanowili popracować nad dodatkiem. Ten pojawił się pod koniec roku 2021 a w Polsce (dzięki wydawnictwu Rebel) pojawił się kilka miesięcy później. Graliśmy całkiem sporo w podstawowego Arnaka, bo gra zwyczajnie bardzo przypadła nam do gustu.

Tradycyjnie mieliśmy obawy przed (jak to zwykle bywa w naszym przypadku z dodatkami do gry) włączeniem Przywódców ekspedycji do rozgrywki. Czy nasze obawy były słuszne, czy niekoniecznie? Zapraszamy do lektury recenzji.

CO ZAWIERA GRA

Biorąc do ręki jakąkolwiek grę sygnowaną logiem CGE możemy mieć pewność, że pudełko będzie wypełnione po brzegi komponentami wysokiej jakości. Nie inaczej jest w przypadku Przywódców ekspedycji. W niewielkim (i stosunkowo ciężkim) pudełku czeka na nas masa dobroci:

(i) sześciu przywódców o niepowtarzalnych umiejętnościach– każdy z nich otrzymuje swoją planszetkę oraz zestaw kart początkowych (plus ewentualne dodatki jak pionek czy żetony).

(ii) dwie nowe świątynie do eksploracji: Świątynię Małpy oraz Świątynię Jaszczura. Co ciekawe możemy ich używać zarówno z przywódcami ekspedycji, jak i bez nich, zgodnie z zasadami wersji podstawowej. Jeśli korzystamy z nowego toru badań, umieszczamy go po prostu na torze badań z dowolnej strony planszy głównej.

(iii) nowe karty przedmiotów, artefaktów, a do tego kafelki asystentów i strażników.

(iv) czerwone księżycowe berło, który zapewnia większą zmienność przedmiotów i artefaktów w czasie gry.

Może pojawić się pytanie, czy nowa zawartość zmieści się w pudełku od podstawki? Oczywiście, że tak. Bez najmniejszych problemów. Jednakże jest teraz tego tak dużo, że chyba trzeba będzie pomyśleć o jakimś insercie.

Załączona instrukcja napisana jest oczywiście poprawnie. Dokładnie tak samo jak i w przypadku wersji podstawowej. Po kolei wprowadza nas w nowinki, które spotkamy w dodatku, sugerując nawet, jak grać na początku, żeby się wdrożyć w grę z dodatkiem.

CEL GRY

Nadeszła pora, aby sekrety zostały odkryte, a zamknięte drzwi - wreszcie otwarte. Teraz bowiem przybyliśmy na Arnak my, a nasze metody różnią się od tych, którymi posługiwały się wcześniejsze ekspedycje.

Zaginiona wyspa Arnak: Przywódcy ekspedycji to rozszerzenie, które wprowadza odmienne warunki początkowe dla każdego z graczy. Każdy z graczy wciela się w rolę lidera ekspedycji, który posiada pewne wyjątkowe dla niego umiejętności, co wymuszać będzie grę nieco inną niż dotychczas. Do tego otrzymujemy nowe świątynie do eksploracji, a także jeszcze więcej przedmiotów, artefaktów, asystentów i strażników dla urozmaicenia rozgrywek. Oczywiście sam cel gry nie uległ żadnym zmianom. Zdobywamy punkty zwycięstwa i ten kto zgromadzi ich najwięcej, ten będzie zwycięzcą.

PRZYGOTOWANIE GRY

Przygotowanie gry mocno nie różni się od tego z wersji podstawowej. Każdy z graczy wybiera (lub losuje) jednego z liderów ekspedycji. 

Jego zestawem startowym będzie nowa planszetka (dla każdego lidera jest inna), komplet kart startowych, do których musi dobrać dwie karty strachu. Czasem będzie też potrzebował dodatkowych elementów (dodatkowy ludzik, żetony).

Karty z dodatku mieszamy z tymi z podstawki. Podobnie jak i z potworami, które również mieszamy z tymi z wersji podstawowej. 

Planszę z torem umieszczamy we właściwym miejscu na planszy głównej umieszczając wszelkie potrzebne elementy (wygląda to nieco inaczej niż w wersji podstawowej). Ostatnią czynnością jest wybór berła księżycowego, czy chcemy grantowe z podstawki, czy też czerwone z dodatku. To w zasadzie tyle. Możemy rozpocząć przygodę na Arnaku.

PRZEBIEG GRY

Generalnie sama rozgrywka wiele nie różni się od tej z wersji podstawowej. Sam przebieg rundy jest niemalże identyczny. Różnice pojawiają się na poziomie samych postaci. W podstawce każda postać była dokładnie taka sama, miała te same umiejętności, startowała dokładnie z takim samym zestawem kart. W przypadku Przywódców ekspedycji jest już inaczej. Każda ma swoje indywidualne umiejętności, każda ma swój własny zestaw kart początkowych. Każdą postacią będziemy zatem grać nieco inaczej, co będzie miało wpływ na decyzje, które będziemy podejmować w trakcie gry.

Wszyscy przywódcy posiadają nowy efekt pola bożka – każdy inny. Żeby skorzystać z niego musimy umieścić żeton na właściwym miejscu. Nie musimy teraz korzystać z pól bożków w kolejności od lewej do prawej. Teraz kilka słów na temat każdej z postaci:

Kapitan posiada dodatkowego archeologa (w szarym kolorze) – czyli ma prawo wykonywania trzech akcji głównych. Ponadto ma takie specjalne pole na planszetce, dzięki której (po wysłaniu tam człeka) może wykonać akcję jednego z asystentów na planszy zasobów (srebrnej jego strony).

Sokolniczka – otrzymuje dodatkowy kafelek z orłem, który umieszcza na specjalnym torze na jej planszetce – co rundę orzeł przesuwa się o jedno pole. Orła można przemieścić również dzięki kartom lub dzięki efektowi pola bożka. W dowolnym momencie podczas swojej rundy możemy zawrócić orła i przenieść go na jego pole startowe, a przy okazji skorzystać jednego z bonusów, które znajdują się na torze.

Baronessa - na początku każdej rundy otrzymuje jedną monetę. Ponadto zawsze na ręku będzie posiadała specjalną kartę (Specjalna przesyłka), której użycie (może to uczynić raz na rundę) pozwoli nam wziąć zakupioną kartę przedmiotu bezpośrednio na rękę (normalnie wędruje na wierzch stosu kart odrzuconych).

Profesor posiada taką magiczną walizeczkę, w której przechowuje kilka artefaktów, które może kupić w czasie rozgrywki (i tylko on może z nich skorzystać). Dodatkowo co rundę otrzymuje przychód w postaci kompasu i tabliczki (na zmianę), które umieszcza w walizeczce i których może użyć do kupna lub też aktywowania artefaktów.

Badaczka dla odmiany posiada tylko jeden pionek archeologa. Z drugiej strony dysponuje tzw. żetonami przekąsek (najpierw dwoma, później trzema) dzięki, którym może archeologa przemieszczać między stanowiskami archeologicznymi, co pozwali jej w jednej rundzie pojawić się nawet na czterech stanowiskach! Żeby nie było aż tak łatwo użycie dwóch z tych trzech żetonów musi opłacić (kompasem albo monetą).

Mistyk na początku każdej rundy otrzymuje kartę strachu (dobiera ją na rękę). Z drugiej strony ma więcej możliwości ich niszczenia (dzięki kartom początkowym), zniszczone w ten sposób karty może spożytkować na odprawienie rytuału pozwalającego mu zakupić artefakt ze zniżką trzech kompasów, czy też ujarzmić strażnika bez opłacania kosztów.

Oczywiście każda z postaci posiada również swoje indywidualne karty początkowe, które pozwalają na coś innego, niż przeciwnik, np. kapitan posiada kartę Transmisja, która pozwala otrzymać określone zasoby w zależności od liczby archeologów na planszy.

Wartym rozważenia jest użycie czerwonego księżycowego berła. Jego efekt objawia się tym, że przed kolejną rundą odrzucamy nie po jednej karcie artefaktu i przedmiotu leżących w sąsiedztwie berła, ale po dwie. Dość istotna różnica.

ZAKOŃCZENIE GRY

Tutaj nie zaszły żadne zmiany w stosunku do wersji podstawowej. Cała zabawa kończy się po rozegraniu szóstej rundy. Podliczamy punkty i wyłaniamy zwycięzcę.

WRAŻENIA

Dodatek Przywódcy ekspedycji okazał się być po prostu znakomitym uzupełnieniem i tak bardzo dobrej gry. O ile (jak zawsze w przypadku dodatków) miałem jakieś wątpliwości czy też obawy, to bardzo szybko przekonałem się, że całkowicie niepotrzebnie. Zmiany owszem są, może nie rewolucyjne, bo w żadnym przypadku nie wywracają całej rozgrywki do góry nogami. Jest to raczej dość łagodna ewolucja w kierunku jeszcze ciekawszej rozgrywki.

Bardzo nam się spodobał sposób w jaki ten dodatek został włączony do podstawki. Zostało to zrobione w sposób niesamowicie naturalny, bezbolesny i bardzo szybki do przyswojenia. Kwestia znajomości postaci i ewentualnych zawiłości na nowych torach. Ale to nic trudnego.

Oczywiście najważniejszą zmianą jest wprowadzenie asymetrii prowadzonych postaci. W wersji podstawowej wszyscy rozpoczynaliśmy rozgrywkę mając dokładnie takie same karty na ręce, a nasze postaci niczym się od siebie nie różniły. Dodatek to zmienia i to zdecydowanie czuć. Każdą z postaci z automatu gra się inaczej. Każda postać sprawia, że nieco inaczej patrzymy na grę pod kątem wykonywanych akcji. To co nam się udało zauważyć, to to, że są one zbalansowane. Jakoś nie odnieśliśmy wrażenia, żeby jedna była lepsza od drugiej. Co oczywiście nie oznacza, że równie łatwo jest grać każdą z nich.

Najłatwiejszy jest kapitan. Dostaje przede wszystkim do pomocy trzeciego archeologa i to jednak sporo zmienia in plus. Badaczka, która otrzymała tylko jednego archeologa wbrew pozorom, może czasem więcej niż kapitan, o ile wcześniej zadba o monety i kompasy. Każda kolejna postać (autorzy nawet pokusili się o swoisty ranking od najłatwiejszego do najtrudniejszego) ma swoje wymagania i w związku z tym trzeba po prostu zmienić nieco swoje nawyki i starać się w jak największym stopniu wykorzystywać jej możliwości.

To naprawdę ciekawe doświadczenie, które zwłaszcza na początku, gdy odkrywaliśmy powoli jak grać najlepiej daną postacią, wywoływało banana na twarzy. Niby tego Arnaka znaliśmy, ale z nowymi postaciami, poznajemy go na nowo (no prawie).

Druga ważną zmianą, którą wprowadza dodatek to dwa całkowicie nowe tory badań - Świątyni Małp oraz Świątyni Jaszczura. Nie wprowadzają one może jakiś drastycznych zmian, ale jednak różnią się od tych z podstawki. Dla przykłady w Świątyni Jaszczura możemy napotkać strażnika, obecnego dotychczas jedynie w nowo odkrywanych stanowiskach archeologicznych, z kolei w Świątyni Małpy możemy natrafić na artefakt. Ponadto pojawiły się nowe nagrody, np. możliwość aktywowania odkrytego stanowiska czy też skorzystania z mocy jednego z asystentów. Bardzo ciekawym rozwiązaniem jest możliwość opłacenia i zdobycia kafelków świątyni będąc poniżej jej szczytu.

Kolejnym wariantem, który dość znacznie zmienia rozgrywkę jest czerwone księżycowe berło. Sprawia ono, że pod koniec rundy usuwane są nie po jednej, a po dwie karty z rzędu kart. Znaczące jest to zwłaszcza przy rozgrywce dwuosobowej — wprowadza to większą rotację przedmiotów i artefaktów, dzięki czemu szybciej znikają niepożądane, a czasami i pożądane, karty.

Oprócz tego otrzymujemy nowe karty, zarówno przedmiotów jak i artefaktów, które również wprowadzają troszeczkę świeżości do samej rozgrywki. A żeby weszło do gry jak najwięcej kart, to wprowadzono również czerwone księżycowe berło, dzięki któremu mamy większy przemiał kart – co ma znaczenie zwłaszcza w partiach dwuosobowych, gdy na tę zmienność można było trochę pomarudzić.

Podobają mi się zachęty samych autorów do eksperymentowania z dodatkiem, żeby spróbować zagrać tymi jednakowymi postaciami z podstawki na nowych torach (opcja trudniejsza), czy też nowymi na starych (opcja łatwiejsza). Można sobie dzięki temu trochę poeksperymentować i pobawić nowymi rozwiązaniami.

Zaginiona wyspa Arnak Przywódcy ekspedycji to naprawdę bardzo dobry dodatek. Pewnie jeden z lepszych znanych nam dodatków. Nie czyni rewolucji, ale wprowadza nowe elementy, które po prostu podnoszą i tak całkiem sporą regrywalność. Co najważniejsze nie musimy się uczyć zasad gry na nowo, gdyż wszelkie nowinki są niesamowicie naturalne, jakby były zasadniczą częścią wersji podstawowej gry. Jeśli już macie ogranego Arnaka i czujecie, że warto by było go odświeżyć, to nie ma co się zastanawiać nad kupnem. A jeśli dopiero przymierzacie się do zakupu podstawki, to wcześniej czy później i tak ten dodatek wpadnie w wasze łapki (o ile tylko spodoba się wam wersja podstawowa). My dodatek gorąco polecamy i raczej nie zagramy już w „gołą” wersję podstawową gry.

PLUSY:

+ znakomite wydanie (jakość komponentów, grafiki),

+ proste i klarowne zasady,

+ wiele sposobów na osiągnięcie zwycięstwa,

+ jeszcze większa regrywalność,

+ dobra skalowalność,

+ przyzwoity czas rozgrywki.

MINUSY:

- w zasadzie nie znajduję.

Liczba graczy: 1-4 osób

Wiek: od 12 lat

Czas gry: 30 minut/gracza

Rodzaj gry: gra strategiczna, gra ekonomiczna

Zawartość pudełka:

* dwustronna plansza badań,

* 6 planszetek graczy,

* 55 kart,

* 1 drewniany pionek archeologa,

* 8 kafelków stanowisk archeologicznych,

* 4 kafelki bożków,

* 5 kafelków strażników,

* 4 kafelki asystentów,

* kartonowe księżycowe berło,

* kafelek orła,

* kafelek walizki,

* 3 żetony przekąsek,

* 6 żetonów ról do losowania,

* 4 kafelki namiotów,

*6 kart pomocy,

* instrukcja.

Wydawnictwo: Rebel

Cena: 65-90 zł (VI 2021 r.)

Autor: Elwen, Mín

Ilustracje: Jiří Kůs, Ondřej Hrdina, Jakub Politzer, František Sedláček, Milan Vavroň

Serdecznie dziękujemy Wydawnictwu Rebel za przekazanie gry do recenzji.

Dodatek Przywódcy ekspedycji do Zaginionej wyspy Arnak kupicie w sklepie Rebel.

Galeria zdjęć: